شرم و حیاء
شرم و حیاء نشانه راستین است بر طبیعت و سرشت انسان و بیانگر ارزش ایمان و ادب وی می باشد
و هرگاه کسی را دیدی که از ارتکاب کار ناشایست پرهیز دارد
یا دیدی که از ارتکاب کار زشت و ناشایست چهره اش از خجلت و شرم زدگی سرخ شد
بدانکه او دارای دل و ضمیر زنده ای است و پاکنهاد و پاک نژاد است
و هرگاه دیدی که در آن حال بی احساس و بی شرم است و ارتکاب و عدم ارتکاب بدی و کار ناشایست برایش یکسان می باشد
بدانکه او انسانی است بی خیر و بی ارزش و شرم و حیائی ندارد که او را از ارتکاب گناهان و پستی ها باز دارد.
دین اسلام مسلمانان را به شرم و آزرم و حیاء توصیه کرده و این خلق و خوی بزرگ را بارزترین فضیلت اسلامی به شمار آورده است.
پیامبرﷺ فرموده است:
(بدون شک هر دینی خلق و خوی خاص خود را دارد و خلق و خوی خاص اسلام حیاء و شرم است). مالک
بیگمان حیاء ملاک و معیار خیر و خوبی است حیاء با هر کاری باشد نشانه
کرامت آنست.
پیامبر ﷺ گفته است:
(بیشرمی و ناسزائی در هر چیزی باشد آنرا زشت و قبیح می گراند. و حیاء در هر چیزی باشد آنرا زیبا و مزین می گرداند).
نشانه حیاء آنست که انسان حقوق مردم را بشناسد و مرتبه هر کسی را درک نماید و قدر هر صاحب فضیلتی را بداند
جوانان با بزرگان و شاگردان با معلمان باید حقوق آنان را مراعات کنند
و نباید صدای خویش را نزد آنان بلند کنند و از آنان پیش افتند.
حیاء و شرم با ترس و ترسوئی خیلی فرق دارد
بیگمان مرد با حیاء و شرم ترجیح میدهد که خونش ریخته شود ولی آبرویش ریخته نشود
و این خود بالاترین صورت و شکل شجاعت است و ترسوئی نیست.
البته گاهی در حیاء ترس و خوف وجود دارد اما ترس از اینکه نکند در تنگنا قرار گیرد و رونق و صفای کرامت و صفات ستوده اش از میان برود یا کم رنگ گردد.
چنین ترس و خوفی برابر است با ستوده ترین صورت جرئت و شجاعت.
بدون شک حیای کامل مسبوق به استعداد فطری است و هستند طبیعت های که بی شرمی تقریباً لازمه آنها است
در حالیکه بعضی از مردم بسیار خجالتی و احساسی هستند.
لیکن خجالتی اگرچه نقش مهم و بارزی در حیاء دارد ولی در خیر و شر هر دو پیش می آید
و گاهی موجب میشود که انسان را به پرتگاه های بد بکشاند،
ولی حیاء برخلاف خجالتی تنها در حدود مشروعات واقع می شود
کسی که از سرزنش باطل پیشگان میترسد و بدان اهمیت میدهد صاحب حیاء شمرده نمی شود!!
زیرا حیاء در برابر باطل نیست و با گمراهان جایگاهی ندارد
و به هنگام دفاع از حق و یاری از حق نیز حیاء جایگاهی ندارد.
نام کتاب: کلید اخلاق
نویسنده مطیع الله “واحدی”
توثیق: شورای علمای انجمن علمی و اجتماعی فلاح
وبسایت: Www.Falah.af
Comments